ساماندهي و مکان يابي جایگاههای سوخت رساني با استفاده از GIS

ساماندهي و مکان يابي جایگاههای سوخت رساني با استفاده از GIS

مکانیابی صحیح و اصولی عناصر اصلی و خدمات شهری ، می توانند نقش آفرینی موثر در نظم بخشیدن به عملکرد و سازماندهی فضایی شهر داشته باشد ، شبکه جایگاه های سوخت رسانی، از جمله اجزاء شبکه خدمات شهری است که به عنوان تامین کننده سوخت شبکه حمل و نقل درون و برون شهری عمل نموده و به نوبه خود از لحاظ تردد خودروها، شهرسازی، ایمنی و مسائل زیست محیطی دارای اهمیت است.

يكي از عمده ترين اهداف اين بحث، شناسايي و تعيين مکان هاي مناسب جايگاه هاي سوخت رساني در سطح مناطق خدماتی است و همچنين تخمين و تعيين تعداد و محل پمپ بنزين هاي مورد نياز است. هدف مشخص نمودن موقعيت هاي مناسب جهت احداث ايستگاه هاي پمپ بنزين در قالب استفاده از يك مدل برنامه ريزي رياضي مکان مبنا مي باشد، بطوريكه با حداقل تعداد جایگاه سوخت، امكان حداكثر پوشش دهي در سطح شهر فراهم آيد.

بمنظور ارائه و تعيين الگوی بهينۀ توزيع جايگاهها در یک شهر ، پروسة مکانيابي شامل تعدادي اهداف و قيود متفاوتی ميباشد، و مدل رياضي طرح بصورت يک مسئلة بهينه يابي مقيد با اهداف چندگانه خواهد بود. با توجه به موارد مطرح شده، اهدافی که در ساخت مدل و انجام اين مطالعات می بایست مد نظر قرار گیرند عبارتند از:

۱. انجام سوختگيري در مجاورت محل سکونت يا پارکينگ اصلي خودرو، جهت کاهش طول سفرهاي ناشي از سوختگيري و رفاه بيشتر شهروندان.

۲. هدايت تقاضای ناشی از سوختگيری به مناطق داراي بار ترافيکي کمتر .

۳. دسترسي مناسب به محل جايگاههای سوخت از مسيرهاي پر تردد شهري نظير اتوبانهاي مجاور .

٤. دسترسي مناسب جايگاههای سوخت به مراکز فوريتي نظير آتش نشاني، اورژانس و غيره.

٥. رعايت ملاحظات ايمني نظير فاصلة مناسب مکان جايگاههای سوخت از مراکز حساس شهري

(برجهای مسکونی و ....)

٦. امکانپذيري ساخت جايگاههای سوخت از نظر شبکة گازرساني، برق و مسائل فني .

7.استفاده چند منظوره ( فعالیتهای مختلف اعم از .... از ايستگاههایي که مغایرتی با مسائل ترافیکی ، مسائل مالکیتی و طرحهای بالادستی نداشته باشد

8. مطالعه امکان پذیری احداث جایگاههای سوخت در مجتمع های بزرگ مسکونی

9. مکان یابی با در نظر گرفتن طرحهای بالادستی ( طرح جامع و تفصیلی ، طرحهای موضوعی و موضعی ،مطالعات جامع ترافیکی، مطالعات جامع زیست محیطی، مطالعات جامع اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی،مطالعات صورت گرفته مشابه در مناطق شهرداری و دیگر ارگانها ،نمونه های کار شده در کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته )

در کشور ما شبکة جايگاههاي سوخت رساني وسايل نقليه شهري به عنوان يکي از مراکز مهم خدمات شهري، به شمار مي رود. امّا با توجه به برخي از مسائل و مشکلات، امروزه با نارسائي هاي گسترده اي درکشور و مخصوصاً در شهر تهران روبرو مي باشد. شبکۀ فعلي جايگاه‌هاي سوخت با توجّه به گسترش ناوگان حمل و نقل، علاوه بر کمبود ظرفيت سوخت رساني، عمدتاً به سبب توزيع نامناسب جغرافيايي، جوابگوي نيازها نمي باشد لذا لازمست جهت ارائه الگوي توسعۀ شبكه جايگاههاي سوخت شهری با بررسی مطالعات و پروژه ها و تجارب جهانی مدل مكانيابي بهينه جايگاهها با استفاده از سامانه اطلاعات مکانی مورد بررسی قرار گيرد تا توزيع صحيح جايگاهها در سطح شهر علاوه بر جلوگيري از مشکلاتي که در آينده بر شهر تحميل ميگردد، مانع از اتلاف انرژي و بهره وري از امکانات و منابع موجود گردد.