سرای مشیر شیراز - نسخه‌ی قابل چاپ +- ایران شهرساز (https://www.iranshahrsaz.com) +-- انجمن: چیدمان قدیمی ایران شهرساز (رایگان) (https://www.iranshahrsaz.com/forumdisplay.php?fid=1591) +--- انجمن: تالار شهرسازی و معماری و رشته های مرتبط (رایگان) (https://www.iranshahrsaz.com/forumdisplay.php?fid=67) +---- انجمن: کتابخانه مشترک شهرسازی و معماری (https://www.iranshahrsaz.com/forumdisplay.php?fid=217) +----- انجمن: اطلاعاتی در مورد مکانهای تاریخی (https://www.iranshahrsaz.com/forumdisplay.php?fid=76) +------ انجمن: درباره مکانهای تاریخی: (https://www.iranshahrsaz.com/forumdisplay.php?fid=121) +------- انجمن: درباره مکانهای تاریخی ایران (https://www.iranshahrsaz.com/forumdisplay.php?fid=77) +------- موضوع: سرای مشیر شیراز (/showthread.php?tid=243)

سرای مشیر شیراز - reza1366 - ۱۳۸۹-۱۲-۸ سراي مشير يا سراي گلشن از آثار دوره قاجاريه در شيراز است كه در انتهاي جنوبي بازار وكيل در گوشه شرقي آن قرار گرفته است.اين سرا كه داراي طرح و نقشه اي دايره اي (هشت گوش) است، توسط ميرزا ابوالحسن خان مشيرالملك احداث شده است. سر در ورودي سراي مشير، داراي دو طبقه كاشي كاري شده است كه چند لچكي نيز در آن قرار دارد. در بالاي آن نيز، به جهت نورگيري حجره هاي طبقه دوم سرا، پنجره اي مشبك از آجر قرار گرفته است. رخ بام نيز از قطعات سنگ يكپارچه تهيه شده است. در دو طرف نماي سردر ورودي، دو اسپره كاشي كاري شده وجود دارد و بالاتر از آن، مقرنس هايي از كاشي قرار گرفته است. در زير آن كتيبه اي كاشي كاري شده با زمينه لاجوردي و خط نستعليق عبارت سراي گلشن بناي مرحمت پناه حاجي ميرزا ابوالحسن خان مشيرالملك شيرازي را نشان مي دهد. در پايين كتيبه، دو سنگ مرمري قرار گرفته كه بر روي آنها در سه سطر عبارتي در بيان اهداف تأسيس سرا، حجاري شده است و در پايان نيز تاريخ 1282 ه.ق قيد شده است. در دو طرف اين دو سنگ، دو حاشيه كاشي كاري مزين به شاخ و گل و برگ، قرار گرفته است. دو پله از دو تخته سنگ يك پارچه، در ورودي اين سرا به سوي دالان ورودي قرار دارد. در عرق چين سقف دالان ورودي ترنج هايي بر وري قطعات كاشي كاري وجود دارد. سراي مشير داراي دو طبقه است كه كف پوش طبقه اول از قلوه سنگ و طبقه دوم سنگ و آجر است. در هر طبقه حجره هايي وجود دارد و در جلو حجره ها، ايواني قرار گرفته است. حجره هاي طبقه دوم يكتو هستند و مرزهاي لچكي هاي آن كاشي كاري شده است. مدخل ورودي سرا، كاسه پوش بزرگي است كه به يك شاه تويزه تكيه كرده است. حجره هاي طبقه يا اشكوب اول، تودرتو مي باشد و به وسيله راهرويي به حياط متصل مي شوند. اين حجره ها داراي درهاي چوبي منبت و مشبكي هستند كه از چوب ساج ساخته شده اند. سه رشته پلكان در سه ضلع مختلف طبقه اول را به طبقه دوم متصل مي كند. طبقه يا اشكوب دوم در لبه ايوان داراي فخرمدين است. اين بنا خود به شكل هشت ضلعي است كه اتاق ها در هشت ضلع آن قرار گرفته است. در وسط حياط نيز حوض بزرگ هشت ضلعي اي قرار دارد كه لبه و پاشويه آن از سنگ هاي مختلف يكپارچه ساخته شده است و در آن سه فواره وجود دارد. در چهار طرف اين حوض، باغچه هايي قرار گرفته است و در آن درخت نارنج پرورش يافته است. كف پوش سراي مشير، قطعات كوچك سنگ است. در ضلع شمالي اين سرا، در فضاي بسته هشت ضلعي، ساختمان هايي قرار گرفته كه داراي سقف مرتفعي است كه كاشي كاري و مقرنس كاري شده است. در وسط گنبد آن نيز، بادگيري وجود دارد كه در دهانه آن اشعاري مشتمل بر نام چهارده امام، با خط نستعليق بر روي كاشي نگاشته شده است. اين ساختمان مدتي در اختيار سازمان جلب سياحان فارس قرار گرفت. آنها نيز در اين محل قهوه خانه اي به سبك قهوه خانه هاي قديمي احداث نمودند كه هم اينك از آن اثري نيست. در ضلع جنوبي حياط نيز تالار و اتاق هايي در بخش هاي بالا و پايين قرار دارد.در ضلع شرقي و غربي حياط، مغازه ها و راهروهايي وجود دارد كه در مغازه ها همگي ارسي هاي چوبي است كه با شيشه هاي رنگي تزيين شده است.معماري اين بنا، برگرفته از معماري كاروانسراهاي صفوي است.در زمان پهلوي به دستور فرح ديبا، كاشي هاي ريخته و درك هاي فرسوده و شكسته اين بنا مرمت شد. اين بنا با رنگ زرد و طرح هاي گلداني معرف سبك اختلاط است كه در زمان قاجاريه رايج شده بود. سازمان ميراث فرهنگي، اين بنا را در سال 1347 ه.ش . با شماره 424 به ثبت تاريخي رسانيد