مهمترین محور طرح کالبد ملی کدام است؟

طرح کالبدی ملی- جواب گزینه3


پیشینـه:

اندیشه تهیه طرحهای کالبدی و احساس نیاز به این مطالعات، براثر رویاروئی با دشواریهائی چند پدیدار شد. این دشواریها عبارت بودند از :

1 ـ رشد انفجاری جمعیت شهری

2 ـ گستردگی نیاز به شهرسازی جدید

3 ـ نارسائی گسترش خود جوش شهرها

4 ـ فقدان مطالعات بالا دست برای طرحهای جامع شهری

5 ـ فقدان مطالعات پایه برای شهرسازی

6 ـ فقدان نقشه های کاربری و مقررات احداث بنا برای زمینهای سراسر کشور.

شرح خدمات و مقیاس مطالعات:

به دنبال نیاز به تهیه طرحهای کالبدی در خرداد ماه سال 1369 تهیه چارچوب نظری و شرح خدمات «طرح جامع سرزمین» یا «طرح‌های کالبدی ملی و منطقه‌ای» ازسوی واحد شهرسازی و معماری وزارت مسکن وشهرسازی به مهندس مشاور واگذار شد. نتیجه مطالعات مشاور در مهرماه سال 1369 زیرعنوان «طرح ریزی کالبدی: ملی و منطقه‌ای، چارچوب نظری و شرح خدمات» انتشار یافت. دراین گزارش پیش بینی شده بود که مطالعات طرحهای کالبدی در سه سطح انجام گیرند. این سطوح عبارتند از :

1 ـ مطالعات ملی در مقیاس 000ر000ر1 : 1 تا 000ر250ر : 1

2 ـ مطالعات منطقه ای در مقیاس 000ر250 : 1 تا 000ر50 : 1

3 ـ مطالعات محلی در مقیاس 000ر50 : 1 تا 000ر2 : 1

هــدف:

هدف کلی طرح کالبدی ملی، برنامه‌ریزی توسعه پایدار سکونت‌گاهها و مدیریت خردمندانه سرزمین (فضا) است. برای پاسخگوئی به این هدف کلی، سه هدف مشخص به شرح زیر تعریف شده است:

1 ـ بررسی تناسب زمینها برای گسترش آینده شهرهای کنونی و ایجاد شهرها و شهرک های جدید.

2 ـ پیشنهاد شبکه شهری آینده کشور یعنی اندازه شهرها، چگونگی استقرار آنها در پهنه کشور و سلسله مراتب میان شهرها به منظور تسهیل مدیریت سرزمین و امر خدمات رسانی به مردم.

3 ـ منطقه بندی (زونینگ) سراسر سرزمین به معنای تعیین کاربریهای مطلوب زمینهای کشور و مقررات تفکیک و ساخت وساز درهریک از آنها.

اصول و راهبـردها:

افزون بر هدفها، اصول یا راهبردهای زیر نیز در مطالعات طرح رعایت شده است :

ـ اصل حفاظت محیط زیست، منابع طبیعی و آثار تاریخی و پر ارزش

ـ اصل صرفه جوئی در هزینه ها

ـ اصل ارتقاء بهره وری و کارآئی

ـ اصل تمرکز زدائی

ـ اصل محرومیت زدائی

ـ اصل مشارکت پذیری

ـ موقعیت کشور در منطقه

مطالعات طرح:

در طرح کالبدی ملی، کشور به 10 منطقه کلان برنامه ریزی (برای انجام مطالعات منطقه ای) و 85 ناحیه برنامه ریزی (برای انجام مطالعات ناحیه‌ای) تقسیم شده‌است.

مطالعات طرح که همگی در جهت پاسخگوئی به هدفهای طرح انجام گرفته اند، متعدد و متنوع بوده و عبارتند از :

1 ـ جمعیت و فضا

2 ـ صنعت و فضا

3 ـ آب مورد نیاز شهرها

4 ـ منابع آب

5 ـ قابلیت اراضی

6 ـ کاربری اراضی

7 ـ انرژی و فضا

8 ـ ارتباطات

9 ـ شبکه مخابرات

10 ـ تمرکز زدائی

11 ـ محرومیت زدائی

12 ـ اقتصاد و فضا

13 ـ شبکه شهرهای مهم کشور

14 ـ آب و هوا و اقلیم

15 ـ مطالعات لرزه‌ خیزی ـ شامل لرزه زمین ساخت و لرزه شناسی مهندسی

16 ـ پستی و بلندیها

17 ـ تقسیمات فرعی سرزمین

18 ـ مناطق چهارگانه سازمان حفاظت محیط زیست.

19 ـ طرح کالبدی ملی (تلفیق مطالعات)

نتیجه مطالعات:

باتلفیق و ترکیب رایانه‌ای مطالعات موضوعی، هدفهای طرح در قالب چهار نقشه به شرح زیر ارائه شده است :

1 ـ تناسب زمینها

2 ـ کاربری مطلوب زمینها

3 ـ پهنه بندی خطر زمین لرزه
4 ـ شبکه شهری پیشنهادی