امتیاز موضوع:
  • 48 رأی - میانگین امتیازات: 3.1
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
تاریخ نقاشی و رنگ در معماری ایران
#1
نقاشی و رنگ در تاریخ معماری

به شکلی می‎توان رشد آدمی را از دوران کودکی تا بلوغ و جوانی با رشد و بالندگی بشریت در طول قرن‎ها و نسل‎ها مقایسه کرد. به‎عنوان نمونه به نقاشی کودکان نگاه کنید که چه ساده و با چند خط وارد دنیای نقاشی می‎شوند. چند خط در هم و به‎ظاهر نامربوط را به تناسب قدرت دستشان می‎کشند و آن را سمبل پدر و… تشریح می‎کنند. برای کشیدن دسته‎ای از کودکان مشغول بازی به چند دایره توپر بسنده می‎کنند و طرح‎های هندسی را بی‎وسواس چندان رسم می‎کنند. (دقت در این نوع نقاش‎های کودکانه که گاهی هر بخش از یک شیء را از زاویه‎ای تازه می‎بینند و برخلاف قواعد و اصول پرسپکتیو چند زاویة دید بدون نقطه گریز دارند، دریافت مفاهیم نگارگری را ساده‎تر می‎کند.) شاید تاریخ نقاشی نیز به‎گونه‎ای اینچنین است و برخلاف تصور عامه از نقاشی رئال آغاز نمی‎شود. اگرچه بشر اولیه نقوش اولیه را با نگاه به طبیعت و الهام از اطرافش خلق می‎کرده، اما به‎شدت تحت تأثیر برداشت‎های شخصی و باورهای قومی بوده و متناسب با نیاز و توان اجرائی خود برای انتقال مفاهیم ـ فارغ از شباهت بی‎نقص با نمونه‎های اصلی ـ تلاش می‎کرده. این را در نقوش کاملاً گرافیکی و استرلیزه‎ای (تجریدی) که بر سفال‎ها می‎زده و یا از آن در خطوط اولیه تصویری استفاده می‎کرده و حتی نقش‎های هندسیش می‎توان فهمید. بیشتر از آنکه مقید به شباهت و طبیعت‎گرایی بوده، به تصویر کردن آنچه لازم می‎دانسته پرداخته و در نقش‎هایش به انتزاع و نمادسازی روی می‎آورده. مثلاً از نقش بسیار ساده‎ای از آفتاب ـ که با یک دایره نه‎چندان هندسی و چند اشعه نوری می‎کشیده ـ معنایی از مهربانی را اراده می‎کرده، در تصویر کردن صورت انسان گاهی از یک دایره و دو نقطة چشم پیشتر نمی‎رفته و… این نقاشی‎ها کاملاً با آئین‎ها و مبانی اعتقادی این انسان‎ها عجین بوده. به‎گونه‎ای سعی می‎کردند با نقش‎های ماوراء طبیعی با نیروهای فوق طبیعت ارتباط برقرار کنند. گاهی با طرحی از موجودی خیالی بلایای آسمانی را دفع می‎کردند و با تصویر گاومیش تیرخورده‎ای شکار پربارتر فردا را آرزو می‎کردند. بر پایة ایمانی جادوئی چیرگی بر جانوران را آرزو می‎کردند و با تکرار تصاویر جانوران مورد شکار بر صخره‎ها به افزایش تعداد آنها و باروری نسلشان امید می‎بستند.

با حرکت انسان از دوران گرسنگی و وحشت از مرگ به سمت زندگی مطمئن‎تر و تأمین آذوقه و مسکن بهتر، این نقوش نیز از سمت معانی سحر و جادو به سمت مراسم عبادی و پرستشی پیش می‎رود. به این ترتیب نقاشی توانائی مقدسی شمرده می‎شد و شاید در اختیار افراد خاصی قرار داشت. و در حقیقت رئالیسم و ناتورالیسم (طبیعت‎سازی) پس از گذشت دوره‎های متمادی تنها می‎توانسته از امتداد شاخه‎ای غیرقدسی زائیده شود. همین انسان نخستین وقتی قصد کشیدن نقاشی از روی موضوعات زنده و طبیعی را داشته با ابتدائی‎ترین لوازم ـ مثل ذغال، مخلوط ذغال و پیه جانوری و گل اخرا و خاک سرخ و استخوان و سنگ ـ چنان هنرمندانه عمل کرده است که نمی‎توان از حافظة تصویری او شگفت‎زده نشد. جالب اینکه همة این تصاویر در ورودی غارها نقش نشده‎اند. بلکه بسیاری از این نقوش را می‎توان در اعماق تاریک این غارها مشاهده کرد. مثل نقوش غار لاسکو در فرانسه. این موضوع دلیل دیگری است که ثابت می‎کند این نقاشی‎ها تنها از روی تزئین و تفنن نبوده. به هر حال با وجود آثار دیگری همچون نقش‎برجسته‎ها و تندیس‎های گوناگون از دوره پارینه سنگی و نوسنگی، نقاشی‎های این دوران را باید در زمره زیباترین و اعجاب‎انگیزترین این آثار برشمرد.

قدمت این نقاشی‎ها به ۲۰ هزار سال قبل از میلاد باز می‎گردد و عموماً مشتمل بوده است بر شکل‎های انتزاعی و مخطط بسیار ساده شده از هیاکل آدمیانی که در حال شکار جانوران با کمان و پیکان،‌ یا رقص دسته‎جمعی مردان و زنان و یا گله‎های چهارپایانی چون گاو وحشی و بزکوهی و گوزن، البته با محتوایی آرمانی و جادویی. در حقیقت آنچه امروزه از آن به‎عنوان نقاشی واقع‎گرایی، رئالیستی و ناتورالیستی تعبیر می‎شود، چند هزاره بعد از این دوران و در حدود ۱۲ هزار سال قبل از میلاد حاصل شده است. نمونه‎های بارز آن شکل‎های شبیه‎سازی شده و برجسته نما و رنگین گاو وحشی و گوزن بر سطح صخره‎های غار آلتامیرا در شمال اسپانیا است. این نوع نقاشی‎های صخره‎ای در مغرب دریای خزر و ناحیه لرستان و غار لاسکو (فرانسه) نیز مشاهده می‎شود. جالب اینکه گاهی نقش جانوری یا انسانی بر روی نقش زیرین به دفعات اجرا شده است. مثلاً در تمدن آسیای صغیر به نقاشی‎هایی برمی‎خوریم که پس از پایان مراسم ویژه با گچ پوشیده شده و دوباره نقاشی تازه‎ای با موضوع مشابه و یا متفاوت روی آن کشیده شده است. در پاره‎ای اوقات نیز می‎توان مواردی را دید که نقاشی با برجستگی‎ها و فرورفتگی‎های سطوح مورد استفاده مطابقت پیدا کرده است. (این ویژگی نقش بسزائی در ایجاد نقاشی در فضاهای معماری به معنای امروزی خود دارد.)

پیشرفت بعدی این هنر زمانی بود که بشر در دوران نوسنگی به ابزار کارآمدتری دست پیدا کرد و با کشاورزی و دامداری ثبات و آرامش بیشتری در زندگی انسان بوجود آمد.

p>حالا می‎توانم از حرف‎هایی که در مورد لزوم حفظ تداوم فرهنگی کردم و گفتم که این مهم اهمیتی کمتر از حفظ موارد و آثار مشخص ندارد، نتیجه بگیرم. اگر نگاهی به نقاشی‎های باقی مانده بر غارهای این دوران بی‎اندازید، می‎بینید که ابداع مکتبی مثل امپرسیونیسم چقدر بدیهی و محتوم است. و خلاقیت پیکاسو در ایجاد کوبیسم و پردة دوشیزگان آوینیون چقدر ریشه‎دار است و به‎هیچ وجه تولد ناگهانی یک موجود عجیب‎الخلقه و غیرقابل انتظار نیست. به‎قول خود پیکاسو چیزی نیست جز رجعت فکورانه به کودکی. به کودکی نقاش و یا از نگاه بحث ما به نوعی کودکی‎های بشری.


و در مقابل چه جنبش‎ها و ایسم‎هایی که بیشتر از نگارخانه‎های زادگاهشان برد پیدا نمی‎کنند و حتی گاهی از پسوند ایسم هم محروم می‎مانند.

نگاه کنید که وقتی در مینیاتورهای تیموری و صفوی، بخشی از موضوع طرح، قاب نقش را می‎شکند و از کادر خارج می‎شود، چطور منتقدین هنری را به‎وجد می‎آورد. ریشه‎های این ابداع را به‎سادگی می‎توان در نقش برجسته‎های هخامنشی در چندین سده پیشتر پیدا کرد.

از نظر فنی و تکنیک‎های اجرایی نیز حتی اگر از روی تصادف ـ و نه هوشمندی گذشتگان ـ از میلیون‎ها اثر، یکی ویژگی دوام و شرایط حفظ و ماندگاری داشته باز هم حائز توجه و مطالعه است.

این‎ مقدمه را گفتم تا به‎خاطرتان بیاورم که تولد نقاشی بیش از آنکه وام‎دار کاغذ و بوم باشد، مرهون دیواره‎هایی است که جانپناه انسان‎های نخستین بوده‎اند. انسانی که آموخته‎هایش از طبیعت را و آرزوهای جاودانگیش را و همه آنچه که دلمشغولی او بوده، به این دیوارها سپرده. رنگ‎ها و نقش‎های دنیای روزمره‎اش را با ذهن و فهمش درآمیخته و به محل سکونتش برده. به معنایی باید گفت نقاشی پیوندی تاریخی و کهن با معماری مسکونی انسان‎ها دارد. و اگرچه این هنر ظاهراً در بناهای مجلل و کاخ‎ها و منازل طبقه مرفه و اصطلاحاً بورژوا و خورده بورژوا و گاهی بناهای عام‎المنفعه به رشد و بالندگی امروزین خود می‎رسد، اما اولین بارقه‎های آن را باید در همین بناها و سکونت‎گاه‎های سادة نخستین و زیر دست انسان‎های گمنام و بدوی جستجو کرد. مگر می‎شود تصور کرد که انسانی که با دیدن دیواره‎ای نه‎چندان صیقلی و آماده غارها ذوق و وسوسه نقاشی در او زنده می‎شود، با برخورد به دیواره‎های وسیع حاصل از پروسه معماری، به‎راحتی از کنار این امکان برای نقش‎آفرینی بگذرد.

آخرین ارسال های من :
پاسخ
 سپاس شده توسط alireza ، atelieahjam ، Brightness
#2
تاریخ نقاشی و رنگ در معماری ایران


فایل‌(های) پیوست شده
.docx   تاریخ نقاشی و رنگ در معماری ایران.docx (اندازه: 188.97 KB / تعداد دفعات دریافت: 15)
آخرین ارسال های من :

پاسخ
 سپاس شده توسط alireza


موضوع‌های مشابه…
موضوع نویسنده پاسخ بازدید آخرین ارسال
  استادیوم البیت با کانسپت هایی از فرهنگ صحرا ؛ جام جهانی 2022 در قطر leila 0 1,556 ۱۳۹۳-۴-۳۱، ۰۱:۳۰ عصر
آخرین ارسال: leila
  داستان باغ 10 هزار متری تجریش که در روز روشن تخریب شد + تصاویر leila 1 1,444 ۱۳۹۳-۴-۲۱، ۰۵:۱۱ عصر
آخرین ارسال: haydariyan
  هتل شراتون،برنده جایزه معماری ساحلی leila 0 1,357 ۱۳۹۳-۴-۱۹، ۰۴:۲۹ عصر
آخرین ارسال: leila
  معماری سوپر مدرن leila 1 2,195 ۱۳۹۳-۴-۱۸، ۰۴:۱۸ عصر
آخرین ارسال: sketchgod
  اقلیم در معماری ایرانی و خانه های قدیمی leila 0 1,275 ۱۳۹۳-۴-۱۷، ۱۰:۴۷ عصر
آخرین ارسال: leila
  عکس+استادیوم البیت با کانسپت هایی از فرهنگ صحرا ؛ جام جهانی 2022 در قطر leila 0 842 ۱۳۹۳-۴-۱۷، ۰۷:۱۰ عصر
آخرین ارسال: leila
  سردرگمي در مرز بافت تاريخي و فرسوده leila 0 941 ۱۳۹۳-۲-۲۹، ۰۶:۲۷ عصر
آخرین ارسال: leila
  استخر شنا دقیقاً در قالب فرم همان ویولن های ساخت استرادیواریوس leila 2 1,709 ۱۳۹۳-۲-۲۸، ۱۱:۰۳ عصر
آخرین ارسال: leila
  توجه به آشفتگی در معماری مدرن امری ضروری است leila 0 1,237 ۱۳۹۳-۲-۲۸، ۱۰:۳۸ عصر
آخرین ارسال: leila
  بخش خصوصی باید وارد سرمایه‌گذاری در حوزه معماری مدرن شود leila 0 1,239 ۱۳۹۳-۲-۲۸، ۱۰:۳۳ عصر
آخرین ارسال: leila

پرش به انجمن:


کاربرانِ درحال بازدید از این موضوع: 1 مهمان