اسکاله گرام دستی ( برنامه ریزی منطقه ای ؟ )

روش اسکالوگرام گاتمن      
از جمله معیار های بسیار متداول در توسعه منطقه ای و یا ناحیه ای، طبقه بندی یا سطح بندی نواحی یا شهرستان های کشور بر اساس میزان برخورداری از شاخص های مختلف اقتصادی، اجتماعی،فرهنگی و کالبدی است. بر اساس این معیار مناطق به سه دسته توسعه یافته یا برخوردار، نیمه توسعه یافته یا نیمه برخوردار و محروم یا نابرخوردار سطح بندی می شوند. اهمیت این سطح بندی آن است که با شناخت تنگناها و قابلیت ها و سطوح توسعه نواحی، می توان سطح زندگی مردم یک ناحیه را به خوبی نشان داد و از طرف دیگر به ارائه طرح ها و برنامه هایی جهت کاهش محرومیت آن نواحی پرداخت.

در این راستا روش های تاکسونومی عددی و اسکالوگرام گاتمن که از فنون برنامه ریزی منطقه ای در تعیین مناطق همگن هستند، بسیر کمک کننده هستند و با استفاده از این روش ها می توان تفاوت های منطقه ای را شناسایی کرد.

آنالیز اسکالوگرام که به ماتریس قطری نیز معروف است یکی از ساده ترین روش های رتبه بندی در برنامه ریزی ناحیه ای به شمار می رود. به کمک این مدل می توان ماتریس تشکیل داد و مشخص کرد که کدام سکونتگاه ها در وضعیت بهتری قرار دارند.

انتخاب متغییر بر اساس هدف (تراکم، نرخ رشد، شاغلین بخش صنعت، تولیدات ناخالص سرانه برای شاغلین، مالیات یا عوارض سرانه، تعداد خودرو شخصی)
تعیین نواحی مطالعاتی
جمع آوری اطلاعات
محاسبه میانگین برای هر یک از متغییر ها
محاسبه انحراف معیار
محاسبه ۴/۱ انحراف معیار
تعیین محدوده های همگنی برای هر یک از متغییر ها
تعیین وضعیت هر منطقه (منفی، خنثی و مثبت)
 منفی : مقادیر کمتر از  “میانگین منهای  ۰٫۲۵ انحراف معیار”

خنثی : مقادیر بین “میانگین منهای  ۰٫۲۵ انحراف معیار” و “میانگین به علاوه  ۰٫۲۵ انحراف معیار”

مثبت : مقادیر بیشتر از  “میانگین به علاوه  ۰٫۲۵ انحراف معیار”