مطالبي استخراج شده از نوار سخنراني در سال 2535 در هفته ايران باستان(قسمت 2)

قسمت دوم: حوصله به خرج دهید و مطالب را دنبال کنید جالب است.



تصويري از بناي شكوهمند مسجد آقا در كاشان. اين بنا كه متعلق به اواسط دوران قاجار است چه از نظر طرح كلي و چه از نظر نماسازي در چند سطح مختلف يكي از زيباترين و متناسب ترين بناهاي كاشان و به اعتباري ديگر ايران بشمار ميرود. از نكته هاي جالب اين بنا موقع و مكان صحن زيباس آنست كه بمنظور بهره مند گشتن از آب جراي در سطحي بسيار پائين تر از ورودي مسجد ايجاد شده است.

تصوير بخشي از باغ فين كاشان، بناي زيباي شتر گلوي شاه عباسي، آبنماي مقابل، نهر آب و فواره هاي سنگي ميان آن، باغ فين كاشان با توجه به آبنماها، نهرهاي زيباي آب، شتر گلوها و صفه ها و حوض هاي آب ميانشان يكي از جالبترين و چشمگيرترين مجموعه هاي باغسازي – معماري ايران در قلب يك ناحيه گرم و خشك بشمار ميرود

نماي يك بنادر روستاي زيبا و كهنسال ابيانه. يكي از ويژگيهاي اصلي و مهم معماري ابيانه را ميتوان استفاده آگاهانه و هنرمندانه از مواد و مصالح موجود در منطقه دانست

- زندگي اقتصادي و نوع معيشت : نحوه معيشت مردم و اوضاع و احوال اقتصادي هر منطقه و سرزمين بوضوح در فرم بخشيدن به مجموعه واحدهاي تشكيل دهندة يك شهر و شكل معماري و واحدهاي آنقشي مؤثر و قابل لمس داشته است. در اين مورد بجاي آنكه از نمونه هاي تاريخي شاهد مثال بياوريم بي مناسبت نخواهد بود تا موضوع دهكده سازيهاي چند سال گذشته در منطقه زلزله زدة بوئين زهرا را مورد مطالعه قرار دهيم. در اين منطقه تعدادي روستا با واحدهاي مختلف مسكوني و ديگر واحدهاي مورد نياز روستائي با مصالحي متفاوت با مصالح رايج در منطقه بنا گرديده و هزينه هاي بسياري صرف شد ولي زماني كه روستائيان را به اين دهكده ها باز گردانيدند در مدتي بسيار كوتاه تعداد بسياري از اين محل هاي مسكوني توسط روستائيان رها گرديد و آنها در فاصله اي نه چندان دور از اين مجموعه ها به برپا ساختن خانه هاي خشت و گلي با نقشه و طرحي متناسب با ويژه گيهاي زندگي خود و منطبق با نوع معيشت و كار توليدي شان اقدام كردند. معدودي نيز كه در آن خانه هاي ساخته شده (مهندسي ساز) باقي ماندند در تمامي جهات دست به تغييرات كلي زدند تا بدينوسيله اين واحدها را براي سكونت خويش مناسب سازند. دليل عدم پذيرش خانه هاي ساخته شده مهندسي از طرف مردم بدلايل خاص اجتماعي نبود بلكه عامل اصلي در اين نهفته بود كه اين واحدها با نوع معيشت و نيازمنديهاي آنها انطباق نداشت. خانواده ايكه تنها داراي يك گاو و چند گوسفند است و در واقع قسمتي از سرمايه اصلي خود را در آنها خلاصه مي بيند با توجه به تجربياتي كه از محيط زندگي خود دارد آماده نخواهد بود تا بخش عمده اي از سرمايه اش را در محلي دور از سكونت خود رها سازد. و يا آن گروه مردم كشاورزي كه بخشي از درآمدشان حاصل عرضه ساختن انگورهاي به نخ كشيده آخر تابستان است كه در پائيز و زمستان با قيمت مناسب به بازار عرضه مي كنند برايشان امكان پذير نخواهد بود تا انگورهاي به نخ كشيده را بزير سقف خانه هاي ساخته شده از بلوكهاي سيماني قرار دهند. اينها و بسياري نمونه هاي ديگر نشانه اي از عدم انطباق شرايط معيشت مردم با عامل مسكن بود كه منجر به رها ساختن بسياري از اين واحدهاي مسكوني و يا انجام تغييرات كلي در آنها، توسط كشاورزان ساكن در منطقه گرديد. (ادامه دارد)(در پست بعدی)